مقوله جهانی شدن و پوشش دادن بازارهای گسترده در سطح جهانی و خصوصاً در رابطه با سایت ها، تجارت ها، کسب و کارهای اینترنتی بر روی وب مقوله ای است که باید توسط صاحبان سایت های اینترنتی جدی گرفته شود و سرمایه گذاران اینترنتی بایستی با در نظر گرفتن کلیه جنبه های امر قدم در این راه پر نشیب و فراز و گستره اینترنت بگذارد.

 در عصر کنونی، دستیابی به بازارهای گسترده تر و متنوع تر، جلب بازدید کنندگان، مشتریان بالقوه و بالفعل بیشتر، از یک نیاز ساده و معمولی فراتر است و در عین حال برای آن دسته از افراد، شرکت ها، موسسات و یا سازمانهایی که در جهت یافتن بازارهای جدید بین المللی اقدام به سرمایه گذاری برای ایجاد سایت ها و دات کام های اینترنتی می نمایند حرکتی بسیار مهم و ضروری است. باید توجه داشت که بدون بررسی و مطالعه دقیق و با جزئیات بیشتر، بدون شناخت همه جوانب و نکات مرتبط با پروژه، و تدوین اهدافی که به روشنی و از قبل بتوانند مسیر و راه پروژه را تعیین کنند و نیز بدون برنامه ریزی صحیح، اقدام به ارائه یک سایت اینترنتی به دو یا چند زبان و در واقع، حرکت به سمت و سوی جهانی سازی آن سایت اینترنتی، مسلماً با موانع فنی و مشکلات حرفه ای و گاه حتی آبروریزی های زبانشناختی مواجه می شود.  

آنچه در این کتاب قصد دارم ارائه دهم حاصل مطالعات و تحقیقاتی است که از پنج سال پیش، از زمان راه اندازی سایت WEBFAQT.COM و در رابطه با ارائه آن به دو زبان فارسی و انگلیسی - و در آینده به زبان آلمانی - انجام داده ام. بخش هایی از کتاب، اشاره دارد به خاطراتی که در طول این سالها از برخی از مشتریانم داشته ام، آنچه به هنگام طراحی سایت برای ایشان برایم اتفاق افتاده است. برای این منظور لازم دیدم که تحقیقی دقیق در خصوص سایت های اینترنتی ایرانی (اعم از دولتی و یا خصوصی)به عمل آورم تا با بررسی شیوه ها و عملکردهای آن سایت ها بتوانم گزارش و کتابی الکترونیکی (که بتواند راهنمایی باشد برای نسلی که در آینده می خواهد به این کار بپردازد ارائه دهم) و به همین قصد تهیه کنم که در آینده بتواند برای آنهایی که در این راه قدم می گذارند به طور واضح نشان دهد سایتهایی که با قصد ورود به بازارهای جدید در سایر کشورها، اقدام به ارائه سایت ها و صفحات خود به زبانهای دیگر و خصوصا به زبان انگلیسی (زبانی که از لحاظ بین المللی حرف اول را در تجارت می زند) کرده اند عملاً نتوانسته اند نسخه های قابل اعتماد و قابل قبولی ارائه دهند و به جای جذب بازارهای جدید و گسترده، موجب از دست دادن بازارهای بین المللی شده اند. جهانی سازی یک سایت وب، پروسه و پروژه ای بسیار پیچیده و مشکل است و نیازمند سرمایه گذاری بالا در زمان، تجهیزات، نرم افزار و منابع و نیروهای انسانی کارآمد و متخصص می باشد، مسئولیت بسیار بالایی می طلبد و برای طراحی و پیاده سازی آن بایستی از دانش و آگاهی و دوراندیشی و شناخت خوب و مطلوبی در رابطه با برنامه ها و نرم افزارهای مورد نیاز برای محلی سازی سایت ها و ساختارهای کاری و تجاری بهره مند بود.

آنچه در این اینجا آمده است، برگرفته از بخش هایی از مقدمه آن گزارش (کتاب الکترونیکی 120 صفحه ای) است که سال گذشته نگارش آن را به پایان رساندم. کتاب را با توجه به مطالعات، بررسی ها و نیز تجربیاتی که در سالهای اخیر و در خلال طراحی سایت های متعددی که برای شرکت ها و سازمانهای مختلف ایرانی بانجام رسانده ام نوشته ام و امیدوارم بتوانم آن را به زودی و به صورت نسخه چاپی منتشر کنم.

ارائه سایت اینترنتی، به زبان انگلیسی – که زبان بین المللی کار و تجارت و سیر و سفر نیز هست، اگر ساده اندیش باشیم، کار راحت و بی دغدغه ای به نظر میرسد، در صورتیکه چنین نیست و باید در نظر داشت که چون مخاطبین صفحات انگلیسی سایت از نقاط مختلف دنیا، با فرهنگ ها و رسوم و عادت های متفاوت می باشند، جهانی سازی سایت به مراتب مشکل تر و پیچیده تر و حساسا تر است. بایستی توجه داشت که در اینجا تنها و تنها موضوع نگارش متون به یک زبان دوم مطرح نیست، بلکه بایستی، مخاطبین بین المللی را تا حد امکان از کلیه نقاط جهان در نظر گرفت، نیازها و خواست های آنان را مد نظر داشت و سپس اقدام به طراحی و پیاده سازی سایت به آن زبان (مثلاً انگلیسی) داشت.

ارائه یک سایت اینترنتی، به هر زبانی مسلماً می تواند بازار جدیدی پیش روی آن سایت اینترنتی مورد نظر باز کند. هر چه تعداد این زبانها، بیشتر باشد، بازارهای گسترده تری به روی سایت گشوده می شود. به عنوان مثال، سایتی که به زبان انگلیسی نیز ارائه شده باشد، در جذب درصد قابل توجهی از مخاطبینی از کشورهای آلمانی زبان (آلمان، اطریش، سوئیس) و یا فرانسوی زبان (فرانسه و برخی کشورهای افریقایی) موفق نخواهد بود و عملاً می تواند آن بازارها را از دست بدهد. از دست دادن و یا ندادن بازارهای بین المللی، به جهت مساله زبان و یا زبانهایی که سایت به واسطه آنها ارائه شده است یک مقوله مدیریتی است و تصمیمی است که از سوی مدیریت و یا سرمایه گذاران سایت اتخاذ می شود و ظاهراً امری است که اظهار نظر درباره آن ضد و نقیض است. اما کارشناسان و حرفه ای کاران اینترنتی بر این اعتقادند که چه بخواهیم 10 صفحه از یک سایت را به یک دوجین زبان زنده دنیا ارائه دهیم و یا 120 صفحه را تنها به یک زبان، بایستی با تعیین اهداف مشخص، تعیین خط مشی ها و سیاست های مشخص، برنامه ریزی و زبانشناختی اجتماعی و فرهنگی و روانشناسی مخاطبین بالقوه سایت ، آن سایت را طراحی، پیاده سازی و به هنگام سازی کنیم.

با ارائه سایت به یک یا چند زبان دیگر، عموماً با موضوعی تحت عنوان بومی سازی (Localization) طرف هستیم. در این خصوص شناخت فرهنگ و محیط مخاطب انگلیسی زبان به عنوان یک فرد محلی از آن نقاط و در عین حال، افرادی که زبان انگلیسی برایشان حکم زبان دوم را دارد یک ضرورت است.

نکته دیگر ی که باید در همین جا گفت آن است که طراحی، ساخت و پیاده سازی یک سایت به یک زبان (انگلیسی) و یا چند زبان دیگر، کاری نیست که بتوان تحت عنوان یک پروژه کوتاه مدت انجام داد و این همان اشتباهی است که اکثر شرکت ها و سایت ها (خصوصا در ایران) مرتکب شده و می شوند. برخی از مشتریانم می خواستند که دو هفته ای برایشان سایتی آن هم به دو زبان طراحی کنم، از همان ابتدا، می دانستم که هرچقدر که من از فکر کردن درباره ریزه کاریهای زبانشناختی سایت بکاهم از تعداد مخاطبین و اثراتی که می خواهم بر روی آنها بزنم کاسته ام. از دیگر اشتباهاتی که برخی از این شرکت ها داشته اند این که خواسته اند یک یا چند پروژه زبانی را با هم و در یک زمان انجام و ارائه دهند. این شیوه نیز، یکی دیگر از اشتباهات متداول در خصوص بومی سازی سایت ها است، صرف نظر از گسترده شدن پروژه (ها) و تداخل و پیچیده تر شدن کارها، موضوع Bandwidth (پهنای باند) و محدودیت هایی که از این لحاظ برای هریک از بازارهای زبانی مطرح می شود را نیز بایستی جدی گرفت و مورد توجه قرار داد.  

گفته می شود، سخت ترین کار روی اینترنت، فکر کردن است. بسیارند تعداد سرمایه گذاران و طراحان سایت در ایران یا جهان که به این نکته توجهی ندارند. آنها فقط می خواهند چرخ را بار دیگر اختراع کنند، کاری را با عجله به روی اینترنت ببرند و انتظار داشته باشند که به سرعت به اهدافی (اگر اصلاً هدفی داشته باشند) برسند.

برای همه ما که با کامپیوتر و اینترنت کار می کنیم، دریافت اطلاعات و برقرار نمودن ارتباط با مخاطبین سایت هایمان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مشکلات و مسائل ما تقریباً مشترک است. از این دریای بزرگ اطلاعات جز جرعه ای نمی توانیم بنوشیم و فقط می دانیم که هر روز بر گستردگی و وسعت آن افزوده می شود. اطلاعات و دستآوردهای دیروزهای ما هر روز قدیمی تر و قدیمی تر می شوند و فن آوری های جدید و تازه ای که به سرعت، گرد و خاکی به پا می کنند و پیش می تازند در خلاصه کلام به ما می فهمانند که اگر حواسمان نباشد کلاهمان را باد می برد. باید باور کنیم که وقتی برای دوباره کاری نیست، کسی که کتاب (ها) یا مقاله (هایی) را مطالعه کرده است که برای منظوری راه گشا بوده اند، مطالب آن کتاب (ها) و مقاله(ها) را خوانده و فهمیده است و بر اساس آن (ها) تجزیه و تحلیل می کند. استراتژی ها بر اساس دانش، دانسته ها، یافته ها، شناخت و (سعی و خطا) عمل و تجربه تعیین و تدوین و پیاده سازی و دنبال می شوند. آنها را که آموزش ندیده اند را باید آموزش داد و تفهیم کرد که برای تحت تاثیر قرار «دو نفر» آدم معمولی لازم نیست سایتی به زبان انگلیسی بزنی، کافی است تلفن را برداری و به آنها زنگ بزنی. صدای انسان بسیار تاثیر گذار تر است.